داستانی در رابطه با نماز شب

شیخ جعفر کبیر معروف به کاشف الغطاء در یکى از شب‏ها براى تهجّد برخاست، فرزند جوانش را از خواب بیدار کرد و به او فرمود: بیا به حرم مطهّر حضرت امیر علیه السلام رفته در آن‏جا نماز شب بخوانیم.

فرزند جوان که برخاستن از بستر گرم در آن وقت شب برایش سخت بود در مقام عذرخواهى برآمده عرض کرد: پدرجان من اکنون آماده این برنامه نیستم شما منتظر من نباشید.

فرمود: نه، من این‏جا ایستاده و منتظرم تا شما مهیّا شوید، فرزند جوان به ناچار از جاى برخاست و وضو گرفت و دنبال پدر به راه افتاد. کنار درب صحن رسیدند، در آن‏جا فقیرى را دیدند نشسته و دست سؤال براى گرفتن پول به سوى مردم دراز کرده است!

شیخ جعفر رو به فرزندش نمود و فرمود: این شخص در این وقت شب براى چه این‏جا نشسته است؟ عرض کرد: براى گدایى. فرمود: چه مقدار ممکن است از رهگذران عاید او شود؟ عرضه داشت: احتمالًا یک تومان (به پول آن زمان).

فرمود: فرزندم درست فکر کن، ببین این آدم براى مبلغى ناچیز در این وقت شب دست از راحت و استراحت و خواب ناز برداشته و دست ذلّت به سوى مردم دراز کرده، آیا تو به اندازه این شخص اعتماد به وعده‏هاى حق درباره شب بیداران و متهجّدان ندارى که فرموده:

فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما اخْفِىَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ اعْیُنٍ جَزَآءَ بِمَا کَانُواْ یَعْمَلُونَ»

پس هیچ کس نمى‏داند چه چیزهایى که مایه شادمانى و خوشحالى آنان است به پاداش اعمالى که همواره انجام مى‏ داده‏ اند، براى آنان پنهان داشته‏اند.

گفته‏اند: فرزند جوان از شنیدن این سخن چنان متنبّه شد که تا آخر عمر از سعادت شب بیدارى و تهجّد برخوردار بود.

 اثر سحرخیزى‏

 حضرت صادق علیه السلام فرموده است:

شَرَفُ الْمُؤْمِنِ صَلاتُهُ بِاللَّیْلِ، وَ عِزُّهُ کَفُّ الاْذى عَنِ النّاسِ.

بزرگوارى و شرف مؤمن نماز اوست در شب، و عزّتش خوددارى از آزار مردم است.

امیر المؤمنین علیه السلام در نامه‏اى به ابن حنیف مى‏فرماید:

طُوبى‏ لِنَفْسٍ ادَّتْ الى‏ رَبِّها فَرْضَها، وَ عَرَکَتْ بِجَنْبِها بُؤْسَها وَ هَجَرَتْ فِى اللَّیْلِ غُمْضَها حَتّى‏ اذا غَلَبَ الْکَرى‏ عَلَیْها افْتَرَشَتْ ارْضَها وَ تَوَسَّدَتْ کَفَّها فى مَعْشَرٍ اسْهَرَ عُیُونَهُمْ خَوْفُ مَعادِهِمْ وَ تَجافَتْ عَنْ مَضاجِعِهِمْ جُنُوبُهُمْ وَ هَمْهَمَتْ بِذِکْرِ رَبِّهِمْ شِفاهُهُمْ، وَ تَقَشَّعَتْ بِطُولِ اسْتِغْفارِهِمْ ذُنُوبُهُمْ.

خوشا به حال کسى که واجبات پروردگارش را به جا آورده، و مشکلات را تحمّل نموده، و در شب از خواب خوش دورى کرده، تا وقتى که خواب بر او چیره شود زمین را فرش خود گرفته، و دست را بالش زیر سر کند، در میان جمعیّتى که ترس از قیامت، دیده‏ هایشان را بیدار گذاشته، و پهلوهاشان از بستر استراحت جدا شده، و لبهاشان به ذکر پروردگارشان آهسته و آرام گویاست، و گناهانشان به کثرت استغفار از بین رفته است.

حضرت صادق علیه السلام مى‏فرماید: پیامبر در ضمن وصیّتش به امام على علیه السلام فرمود:

تو را سفارش مى‏ کنم به اعمال و صفاتى که پیوسته با آنها باشى، آنگاه فرمود:

الهى! على را در این برنامه یارى ده. تا سخنش به این‏جا رسید که فرمود:

عَلَیْکَ بِصَلاةِ اللَّیْلِ، و عَلَیْکَ بِصَلاةِ اللَّیْلِ، و عَلَیْکَ بِصَلاةِ اللَّیْلِ.

بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب، بر تو باد به نماز شب.

راوى مى‏گوید: از حضرت صادق علیه السلام شنیدم که فرمود:

انَّ مِنْ رَوْحِ اللَّهِ تَعالى ثَلاثَةٌ: التَّهَجُّدُ بِاللَّیْلِ، وَ افْطارُ الصّائِمِ، وَ لِقاءُ الاْخْوانِ.

از امورى که خداوند آنها را وسیله نشاط قلب قرار داده؛ سه چیز است: نماز شب، افطار روزه‏دار به وقت مغرب، دیدار برادر مؤمن.

پایگاه عرفان